Friday, April 27, 2012

ئامۆژگاری حەكیمێك بۆ كوڕەكەی


* گاڵتە بەخەونی كەس مەكە چەند سەیرو سەمەرەش بێت دەستبەرداری خەونەكانی خۆشت مەبە چەند سەختیش بن،ژیان بێ‌ خەون تامی نیە.
* كەعەشق دەكەیت وابیكە وەكو ئەوەی تۆ یەكەم و دوایین عاشقی ئەم دنیایە بیت،كەڕقیشت لە یەكێك بووەوە دادپەروەرانە ئەو ڕقە بكە ، لەدوژمنایەتیشدا ناپیاو مەبە ، كەسە جوامێرەكان تەنانەت لەگەڵ دوژمنەكانیشیان دادپەروەرن.
* كەتوڕە دەبیت هەوڵدە زۆر قسە نەكەیت ،هەوڵبدە بەسەر ووشەكاندا زاڵبیت و هەوڵبدە ووشەكان بەسەرتا زاڵنەبن ، چونكە زۆربەی ئەو  ووشانەی لەكاتی توڕییدا دەوترێت وشەی دەبەنگانەن..

Sunday, April 8, 2012

كتێبخانەی گەڕۆك


كورتەباسێك لە ناساندنی مەحوی

مه‌حوی؛ ناوی مه‌لا موحه‌ممه‌دی کوڕی مه‌لا عوسمانی باڵخییه‌ له‌ نه‌وه‌ی پیر و زانای ناودار (شێخ ڕه‌ش). باپیریشی وه‌ك باوکی ناوی مه‌لا عوسمان بووه و وه‌ك شێخ مارفی نۆدێ له‌گه‌ڵ دروستکردنی سلێمانیدا هاتۆه‌ته‌ شاری نوێوه‌. (باڵخ)یش دێیه‌که‌ له‌ ناوچه‌ی (ماوه‌ت) له‌ شارستانی سلێمانی. مێژوونووسی کورد، (موحه‌ممه‌د ئه‌مین زه‌کی به‌گ) ده‌ڵێت له‌ ساڵی١٢٥٢ی کۆچی (١٨٣٦ ـ ١٨٣٧ی زایینی) دا له‌دایك بووه‌. مامۆستا عه‌لائه‌ددینی سه‌جادیش ده‌ڵێت له‌ ساڵی ١٨٣٠ (١٢٤٦ ی کۆچی)دا له‌دایك بووه‌. کاکه‌ی فه‌لاحیش ده‌ڵێت له‌ ١٢٤٧ی کۆچی (١٨٣١ ـ ١٨٣٢ ی زاینی) دا له‌دایك بووه‌. باوکی خه‌لیفه‌ی شێخ (عوسمان سیراجه‌دینی) ته‌وێڵه‌ بووه‌. حه‌وت ساڵان بووه‌ خراوه‌ته‌ به‌ر خوێندن و ماوه‌ک لای باوکی خوێندویه‌تی. بۆ خوێندن چووه‌ته‌ شاری (سنه‌) و (سابڵاغ)یش و لای مه‌لا (عه‌بدوڵڵای پیره‌باب) خوێندویه‌تی. پاشان گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌ بۆ سلێمانی و لای ناوداره‌کانی ئه‌و ناوچه‌یه‌ خوێندویه‌تی. ئه‌و جا چووه‌ بۆ (به‌غداد) و بووه‌ به‌ فه‌قێی زانای به‌ناوبانگی کورد (مفتیی زه‌هاوی) و ئیجازه‌ی مه‌لایه‌تیی لای ئه‌و وه‌رگرتوه‌ه. دیسان مامۆستا عه‌لائه‌ددین سه‌ججادی ده‌ڵێ پاش ئیجازه‌ وه‌رگرتنی له‌ ساڵی ١٨٥٩ی زاینی دا بووه‌ به‌ مه‌لای مزگه‌وتی ئیمامی (ئه‌عظه‌م) له‌ (به‌غداد)، به‌ڵام له‌ ساڵی ١٨٦٢ی زاینی دا به‌غدادی به‌جێ هێشووه‌ و گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌ بۆ سلێمانی و بووه‌ به‌ ئه‌ندامی دادگا. له‌ ساڵی ١٨٦٨ی زاینی دا به‌ هۆی مردنی باوکیه‌وه‌ ده‌ستی له‌ کاری میری کێشاوه‌ته‌وه‌ و بوه‌ته‌وه‌ به‌ مه‌لا و ده‌ستی کردوه‌ به‌ ده‌رس وتنه‌وه‌ به‌ فه‌قێکان.(مه‌لا حه‌سه‌نی کوڕی مه‌لا عه‌لیی قزڵجی) و (مه‌لا مه‌حمودی مه‌زناوه‌یی) و (مه‌لا سه‌عید ئه‌فه‌یدیی نایب ئۆغڵیی که‌رکوک) و (مه‌لا عه‌زیزی موفتیی سلێمانی) له‌ به‌ناوبانگترینی فه‌قێکانی بوون. هه‌ر به‌ ڕێچکه‌ی باوکیا ڕێگای ته‌ریقه‌تی گرتوه‌ته‌به‌ر و بوه‌ به‌ خه‌لیفه‌ی شێخ (به‌هائوددین کوڕی شێخ عوثمانی) ته‌وێڵه‌. وه‌ک مامۆستا (شێخ موحه‌مه‌دی خاڵیش) له‌ (مفتی زه‌هاوی) یه‌که‌یدا نوسیویه‌تی، (مه‌حوی) له‌ ساڵی ١٢٩١ی کۆچی به‌رامبه‌ر به‌ (١٨٧٤ ـ ١٨٧٥ی زاینی) دا له‌گه‌ڵ چه‌ند مه‌لایه‌ک له‌ سلێمانییه‌وه‌ نه‌فی کراوه‌ بۆ به‌غداد. ناوبرا و هیچی تری له‌باره‌ی ئه‌م نه‌فی کردنه‌و هۆیه‌که‌ی و چۆنیه‌تیی گه‌ڕانه‌وه‌ی مه‌حوییه‌وه‌ له‌وه‌وپاش بۆ سلێمانی، نه‌ی نووسیوه‌. (مه‌حوی)، له‌ ساڵی ١٨٨٣ی زاینی دا به‌ پێی قسه‌ی مامۆستای (سه‌ججادی) چووه‌ بۆ حه‌ج و له‌وێوه‌ چوه‌ بۆ ئه‌سته‌مبوڵ و له‌ ڕێگای پیاوماقوڵانی کورده‌وه‌ له‌ ئه‌سته‌مبوڵ چاوی به‌ سوڵتان (عه‌بدولحه‌میدی عوثمانی) که‌وتوه‌. سوڵتان ڕێزێکی زۆری لێ گرتوه‌ و فه‌رمانی داوه‌ خانه‌قایه‌کیان له‌ سوله‌یمانی بۆ کردوه‌ته‌وه‌ که‌ ئه‌وه‌ته‌ ئێستا به‌ (خانه‌قای مه‌حوی) به‌ناوبانگه‌. مه‌عاشێکیشی به‌ ناوی خزمه‌تی کردنی هه‌ژارنه‌وه‌ بۆ بڕیوه‌ته‌وه‌. که‌ گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌ بۆ سلێمانی تا مردنی له‌ سه‌ره‌تای شه‌شه‌ڵانی١٣٢٤ی کۆچی (ته‌شرینی یه‌که‌می ١٩٠٦)زاینی دا  هه‌ر خه‌ریکی ده‌رسیوتنه‌وه‌ بوو به‌ فه‌قێکان و بڵاوکردنه‌وه‌ی ئایین وخزمه‌تکرنی موسڵمانان و بڵاوکرنه‌وه‌ی گیانی سۆفیه‌تی بووه‌. له‌ یه‌کێ له‌ ژووره‌کانی خانه‌قاکه‌ی خۆیدا به‌ خاک سپێراوه‌.

بە ڤیدیۆ زیادكردنی خێرایی داونلۆد


منیش نەمتوانی نەگریم كەبینیم


بۆمبی قەدەغەكراو كەناسراوەبە (بۆمبی هێشوو )


كەڵەشێر فریشتە ئەبینێت وگوێدرێژیش شەیتان

فه‌رموده‌ی پێغه‌مبه‌رمان محه‌مه‌د (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) ده‌فه‌رموێت :-
( إذا سمعتم أصوات الديكه فسلوا الله من فضله فإنها رأت ملكا وإذا
سمعتم نهيق الحمير فتعوذوا بالله من الشيطان فإنها رأت شيطانا ) .. واته‌ ( ئه‌گه‌ر گوێ بیسی ده‌نگی كه‌ڵه‌شێر بوون ئه‌وا ناوی خودا بێنن ،
... ئه‌گه‌ر گوێتان له‌ زراندی گوێدرێژ بوو ئه‌وا شه‌یتان به‌ لعنه‌ت كه‌ن بڵێن ( أعوذوا بالله من الشيطان رجیم)
چه‌ند جار ئه‌و فه‌رمووده‌یه‌مان له‌ وانه‌ گوێ لێببوبێت و به‌ پێی ئه‌و فه‌رمووده‌یه‌ نه‌رۆیشتبین نه‌مان زانی بێت ئه‌م فه‌رمووده‌یه‌ چ دۆزینه‌وه‌یه‌كی زانستی به‌دواوه‌یــه‌ ... كه‌ جیهانی سه‌رسام كرد به‌م دوزینه‌وه‌ زانستیه‌ .
وه‌ك ئاشكرایه‌ به‌پی لێكۆڵینه‌وه‌ زانستیه‌كان ئاستی بینینی مرۆڤ جیاوه‌زه‌ له‌ گه‌ڵ ئاستی بینینی گوێدرێژ هه‌ر‌وه‌ها ئه‌میش جیاوازه‌ له‌ گه‌ڵ ئاستی بینینی كه‌له‌شێر ....
به‌و جۆره‌ ئاستی بینینی مرۆڤ دیاری كراوه‌ ، مرۆڤ ناتوانێت شه‌پۆلی خوارووی سور و هه‌روه‌ها ناشتوانێت شه‌پۆلی سه‌روی بنه‌وشه‌ی ببینێت ، به‌ڵام ئاستی بینینی گوێدرێژ و كه‌ڵه‌شێر له‌و ئاستی بینینه‌ تێپه‌ر ئه‌كات .
پرساریه‌كه‌ لێره‌ دروست ئه‌یێت ......

ئایا چۆن گوێدرێژ شه‌یتان ئه‌بینێت و كه‌له‌شێر فریشته‌ ئبینێت ؟؟؟؟
گوێدرێژ ئه‌توانێت شه‌پۆلی سور ببینێت ، شه‌یتانیش له‌ ئاگر درووست كراوه‌ ....واته‌ له‌ شه‌پۆلی سور.. بویه‌ گوێ درێژ ئه‌توانێت شه‌یتان ببینێت .
به‌ڵام كه‌له‌شێر توانای بینینی شه‌پۆڵی بنه‌وشه‌یی هه‌یه‌ ، فریشته‌كانیش له‌ رووناكی ‌ درووست كراون ... واته‌ شه‌پۆڵی بنه‌وشه‌یی بۆیه‌ كه‌له‌شێر ده‌یانبینێت .
لێره‌وه‌ ئه‌وه‌مان بۆ لێك ئه‌درێته‌وه‌ بۆچی كاتێك ناوی خودا بهێنین شه‌یتان له‌و شوێنه‌ نامێنێت كه‌ ناوی خودای تێدا بگۆترێت ؟؟
چونكه‌ له‌و شوێنه‌ی ناوی خودای تێدا بگوترێت فریشته‌كان تێیدا ئاماده‌‌بن بویه‌ شه‌یتان هه‌ڵدێت .
بۆچی شه‌یتان هه‌ڵدێت له‌كاتی بینینی فریشته‌كان ؟؟
وه‌ڵامی چونكه‌ شه‌یتان زه‌ره‌ی پێ ئه‌گات له‌ كاتی بینینی رووناكی فریشته‌كان ..
به‌واتایه‌كی تر ..
ئه‌گه‌ر هاتوو شه‌پۆڵی سور و شه‌پۆڵی بنه‌وشه‌یی له‌ شوێنێك كۆ ببنه‌وه‌
ئه‌وا شه‌پۆڵه‌ سوره‌ كه‌ نامێنێت و بزر ئه‌بێت

Sunday, April 1, 2012

مێژووی درۆی نیسان



لەڕۆژێكی مێژویی وەكو ئەمڕۆ  1/4  ی  هەموو ساڵێكدا لەسەرتاسەری جیهاندا هەندێك كەس درۆیەك ئامادە دەكەن بۆ گاڵتەكردن بەكەسانی تر ئەم ڕۆژە بەڕۆژی جیهانی ،یان (درۆی نیسان) دادەنرێت وەك ئەوەی لەژیانمادنا تەنیا ئەو ڕۆژە درۆ بكەین ! ، ڕۆشنبیری میسری بەناوبانگ (ئەحمەد زەكی لەیەكێك لەنووسینەكانیدا دەڵێت : یەكی نیسان ڕۆژی هەموو گەمژەكانەو بە ئینگلیزیش پێی دەڵێن(ڕۆژی هەموو گەمژەكان) لە فەڕەنساوە گەیشتۆتە ئینگلتەڕە ، چونكەهیچ بنج وبناوانێكی بۆ گەلانی جەرمانی (كەئینگلیزەكان لەوانن ) ناگەڕێتەوە ، دەڵێن لەكاتی خۆی یەكی نیسان سەری ساڵ بووە ، بەڵام پاشای فەڕەنسا (شارلی نۆیەم ) لەساڵی 1564ز   بڕیارێكی دەركرد كە دەبێ‌ یەكی كانوونی دووەم لەجیاتی یەكی نیسان بكرێتە ڕۆژی سەری ساڵ ، بەمەش زۆربەی خەڵكەكە گوێڕایەڵی ئەم بڕیارەیان كردو پیرۆزبایی ودیاریەكانیان بەبۆنەی سەری ساڵەوە لەیەكی نیسانەوە گواستنەوە بۆیەكی كانوونی دووەم ، ولەسەریشی بەردەوام بوون،بەڵام كۆمەڵە خەڵكێكی كەمینە ئەم بڕیارەیان پەسەند نەكردو هەرلەسەرمانگی نیسان مابوونەوەبەوەی كەببێتە سەری ساڵی نوێ‌، كاتێ‌ یەكی نیسان دەهات لایەنگرانی بڕیاری نوێ‌ گاڵتەیان بەخەڵكە كەمینەكە دەكرد وهەر لەسەر هەمان نەریتی كۆن دیاریان بۆ دەناردن كە پڕبوو لەگاڵتەجاڕی وگەمەپێكردن ،بەتیپەڕبوونی كاتیش ئەم كەمینەیە خەبەریان نەما، بەڵام ئەم نەریتە ناوبانگی خۆی وون نەكردو بوو بە نەریتێكی جیهانی، بەجۆرێك لەئیسپانیا ئەمڕۆژە بە (ڕۆژی گەمژە ) دادەنرێت ، هەروەها لەبریتانیا بە (ڕۆژی هەڵخەڵەتاندنەوە)و،لەژاپۆنیش بە(ڕۆژی شووشە) یە .